راهنمای خرید شیرآلات صنعتی-انواع ولو

شیرآلات صنعتی یا ولو (Valve)، یک قطعه‌ی مکانیکی است که در از آن در سیستم‌های لوله‌کشی برای کنترل جریان و تنظیم مایعات و سیالات استفاده می‌شود. بر اساس فاکتورهای مختلفی می‌توان انواع شیرآلات صنعتی را دسته‌بندی کرد.

اجزای اصلی شیرآلات صنعتی

انواع شیرآلات صنعتی برای اینکه بتوانند وظیفه‌ی خود را در سیستم‌های لوله‌کشی انجام دهند از اجزا و قطعات کوچکتری تشکیل شده‌اند. این قطعات را در ادامه با هم بررسی می‌کنیم.

بدنه شیرآلات صنعتی

این بخش از شیرآلات صنعتی، مابقی اجزا را در خود نگهداری می‌کند. انتهای بدنه‌ی انواع شیرآلات صنعتی، با توجه به نوع اتصال، به سه دسته‌ی فلنجی، رزوه‌ای و جوشی تقسیم می‌شود.

درپوش یا بونت ولو

برای اینکه شیرآلات بتوانند به درستی به عملیات بپردازند، باید هر گونه گرد و غبار و آلودگی را از آن‌ها دور نگه داشت. برای جلوگیری از ورود آلودگی‌ها و ایزوله نمودن سایر اجزای داخل Valve، از درپوش استفاده می‌شود. درپوش انواع شیرآلات صنعتی را از لحاظ روش مونتاژ می‌توان به سه دسته‌ی پیچی، جوشی و رزوه‌ای تقسیم کرد.

مجرابند شیرآلات صنعتی

کار قطعه‌ی مجرابند در انواع شیرآلات صنعتی، جلوگیری از عبور سیال است. با کمک مجرابند، مسیر حرکت سیال داخل Valve کنترل می‌شود. با توجه به شکل می‌توان مجرابندها را به دسته‌هایی مثل دیسکی، توپی، مخروطی و ... تقسیم کرد.

تریم ولو

تریم یک قطعه‌ی خاص نیست، بلکه به مجموعه‌ای از قطعات داخل شیرآلات صنعتی گفته می‌شود. این مجموعه در آببند کردن Valve تاثیر مستقیم دارند. تریم معمولا بیشترین برخورد را با سیال داخل شیرآلات دارد، برای همین جنس ساخت آن در برابر خوردگی مقاوم است. دیسک، سیت، استم، بوش یا آببند قطعاتی هستند که مجموعه‌ی تریم را تشکیل می‌دهند.

برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید انواع اتصالات را مطالعه نمائید.

نشیمنگاه شیرآلات

نشیمنگاه یا سیت برای آببند کردن اطراف مجرابند و نشستن مجرابند روی آن مورد استفاده قرار می‌گیرد. با توجه به اینکه سیت با سیال و مجرابند ارتباط بیشتری دارد، در انتخاب آن باید فاکتورهایی مانند خود سیال عبوری، فشار کاری و درجه حرارت توجه کرد.

استم یا ساقه ولو

کار استم در شیرآلات صنعتی، ایجاد ارتباط بین مجرابند و عملگر است. استم کار انتقال نیرو از عملگر ولو به مجرابند را انجام می‌دهد. استم باید در برابر سایش مقاوم باشد و در مقابل خوردگی نیز استحکام بالایی از خود نشان دهد. برای همین جنس ساخت آن معمولا از استیل است.

یوک شیرآلات صنعتی

قطعه‌ای که بدنه و درپوش شیر را با عملگر به هم ارتباط می‌دهد، یوک گفته می‌شود. این قطعه باید در برابر ضربه و فشار مقاوم باشد.

پکینگ یا گسکت ولو

یکی دیگر از قطعاتی که برای جلوگیری از ورود آلودگی به انواع شیرآلات صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد، گسکت است که ما بین درپوش و استم استفاده می‌شود. از این قطعه در جاهای دیگری مانند درپوش، بدنه و ... نیز استفاده می‌شود.

انواع شیرآلات صنعتی

شیرآلات صنعتی را بر اساس فاکتورهای مختلفی می‌توان دسته‌بندی کرد. مثلا شیرآلات صنعتی استیل، بیانگر تقسیم‌بندی بر اساس جنس ساخت بدنه است. در ادامه، برخی از فاکتورهای تقسیم‌بندی شیرآلات صنعتی را بررسی می‌کنیم.

انواع شیرآلات صنعتی بر اساس اندازه

ولوها به طور کلی به دو دسته‌ی ولوهای سیستم متریک و ولوهای سیستم اینچی تقسیم می‌شوند. ولوهای سیستم اینچی، معمولا بر اساس کلاس کاری و فشار حرارت  بر اساس استاندارد ASME B16.34 می‌باشند. به اندازه‌ی اسمی ولو در سیستم اینچی NPS می‌گویند.

انواع شیرآلات صنعتی از لحاظ اپراتوری

از لحاظ نحوه‌ی عملکرد، می‌توان انواع شیرآلات صنعتی را به دو دسته‌ی زیر تقسیم کرد.

شیرآلات دستی یا اپراتوری

ولوهایی که گشتاور مورد نیاز آن‌ها زیر NM500 باشد، و با نیروی دستی باز و بست آن تامین شود، در گروه ولوهای دستی قرار می‌گیرند.

شیرآلات اتوماتیک یا خودکار

به آن دسته از انواع شیرآلات صنعتی که بدون نیاز به نیروی دستی و با دستور اتوماتیک یا با کنترل از راه دور باز و بسته می‌شوند، ولوهای خودکار می‌گویند.

شیر مکانیکی خودکار

این دسته از شیرآلات صنعتی، به طور خودکار یا با فشار سیالی که در لوله جریان دارد، باز و بسته می‌شود.

شیر پنوماتیک

این دسته از شیرآلات صنعتی، از اکچیتور پنوماتیک تشکیل شده‌اند. باز و بسته شدن این دسته از انواع شیرآلات صنعتی با نیروی باد است. برای همین سرعت باز و بسته شدن آن‌ها، از سرعت باز و بسته شدن شیرآلات صنعتی اتوماتیک بیشتر است.

شیر با اکچیتور برقی

این دسته از شیرآلات، از اجزای شیر و عملگر برقی تشکیل می‌شوند. نحوه‌ی کار آن‌ها نیز به این صورت است که با تبدیل انرژی الکتریکی به انرژی مکانیکی و انتقال نیرو سبب باز و بسته شدن شیر فلکه می‌شوند.

شیر با اکچیتور هیدرولیک

عملگر این دسته از شیرآلات، هیدرولیکی است. از این انواع شیرآلات صنعتی، بیشتر در معادن و تونل‌ها که احتمال انباشته شدن گاز وجود دارد، استفاده می‌شود. چرا که از ایجاد جرقه جلوگیری می‌کنند.

کاربرد شیرآلات صنعتی

با توجه به عملکرد و وظیفه‌ای که شیرآلات صنعتی انجام می‌دهند، می‌توان آن‌ها را به دسته‌های زیر تقسیم کرد:

• شیرآلات قطع و وصل
• شیرآلات تنظیم جریان
• شیرآلات برای جلوگیری از برگشت جریان
• شیرآلات برای تغییر مسیر جریان
• شیرآلات مورد استفاده برای ایمنی
• شیرآلات کنترل و تنظیم‌کننده‌های فشار
• سایر شیرآلات صنعتی